CPAP i bezdech senny - odpowiadamy na Wasze pytania cz. III
Pytania sypią się jak wióry przy struganiu deski, więc staramy się stanąć na wysokości zadania. Do Twojej dyspozycji oddajemy kolejną dawkę wiedzy na temat bezdechu sennego, urządzeń CPAP i zagadnień związanych z ich użytkowaniem.
Co to jest AHI (Apnea-Hypopnea Index) w aparatach CPAP?
Współczynnik AHI określa ilość bezdechów i spłyceń u danej osoby na godzinę. Podczas badania polisomnograficznego następuje ustalenie ile tego typu zdarzeń występuje podczas Twojego snu.
- Jeżeli AHI wyniesie 0-5 to znaczy, że jesteś zdrowy i nie masz bezdechów sennych.
- Jeżeli AHI wyniesie 6-15 to znaczy, że masz nieduży bezdech senny i z reguły nie zaleca się stosowanie aparatu do terapii bezdechu sennego tylko zmianę pozycji ciała podczas snu, np. jeżeli śpisz na wznak to lekarz zaleci spanie na boku. Z ciekawostek - czasami lekarze zalecają np. wszycie piłeczki pingpongowej w tylnej części piżamy, aby wymusić spanie na wznak. Jeżeli masz nadwagę to zaleci Ci dietę. Jeżeli stosujesz używki np. palisz papierosy to zaleci rezygnację z tego nałogu.
- Jeżeli AHI wyniesie 16-30, to znaczy, że masz średni bezdech senny i wówczas w zależności od tego jaka jest liczba spłyceń i bezdechów oraz jak długie są bezdechy, lekarz może zalecić Ci stosowanie aparatu do terapii bezdechu sennego.
- Jeżeli AHI wyniesie powyżej 30 to wówczas diagnozuje się to jako ciężką postać bezdechu sennego i lekarz powinien wystawić Ci wniosek NFZ na zaopatrzenie w środki ortopedyczne i pomocnicze celem dokonania zakupu aparatu CPAP.
Czy wysokość ciśnienia leczniczego określa powagę problemu z bezdechem sennym?
To jak bardzo duży problem masz z bezdechem sennym określa wskaźnik AHI. Ciśnienie określa tylko ile powietrza musi podać aparat CPAP, aby prawidłowo udrożnić Twoje drogi oddechowe. Możesz mieć ciśnienie bardzo niskie np. 5 mbar, a jednocześnie AHI 60 i bardzo poważny bezdech senny. Z drugiej strony możesz mieć ciśnienie 18 mbar, a jednocześnie AHI 25 oznaczające umiarkowany bezdech senny. Ciśnienie podawanego powietrza wpływa na komfort snu o tyle, że przy wysokich ciśnieniach silny nadmuch powietrza na twarz utrudnia wydech oraz tym, że maska CPAP musi być bardziej dociągnięta do twarzy, aby uniknąć powstawania przecieków na masce.
Co to jest funkcja RAMP (rampa) w urządzeniach do bezdechu sennego?
Funkcja RAMP jest to funkcja opóźnionego dostosowania ciśnienia. Możesz ją ustawić w zależności od typu aparatu albo w trybie AUTO np. w aparatach CPAP RESMED albo w trybie ręcznym w zakresie 0-45 minut. Funkcja ta ma na celu ułatwienie Ci zaśnięcia. W aparatach CPAP ustawiamy tzw. ciśnienie początkowe, niższe od ciśnienia leczniczego i po włączeniu aparatu podawany jest lekki strumień powietrza, aby dać Ci możliwość zaśnięcia zanim aparat zacznie podawać powietrze o wyższym ciśnieniu. Jeżeli ustawisz ciśnienie początkowe np. na 4 mbar i czas RAMP na 20 min. to w ciągu 20 minut ciśnienie podawanego powietrza będzie stopniowo podnoszone od 4 mbar, aż do poziomu ciśnienia leczniczego w aparatach stałociśnieniowych lub do poziomu jakie aparat uzna za właściwe po upływie 20 minut w aparatach auto CPAP. Po tym czasie aparat dostosowuje ciśnienie podawanego powietrza w zależności od oporów jakie powstają w Twoich drogach oddechowych.
Przy zastosowaniu funkcji AUTO-RAMP aparat zaczyna podawać powietrze od poziomu ustawionego ciśnienia minimalnego i czeka aż zaśniesz. Gdy aparat poprzez zmianę Twojego oddechu zarejestruje zaśnięcie, zaczyna powoli podnosić ciśnienie podawanego powietrza do właściwego leczniczego poziomu.
Chciałbym zmienić ciśnienia ustawione w aparacie CPAP. Jak to zrobić?
Pamiętaj, że nie możesz dowolnie ustawiać ciśnienia leczniczego w aparacie, np. aby je zmniejszyć, gdy aparat za mocno dmucha. O zmianie ciśnienia leczniczego powinien decydować tylko i wyłącznie lekarz, aby zapewnić możliwie największą efektywność Twojej terapii bezdechu sennego.
Aparaty CPAP oprócz tzw. menu użytkownika, które jest dostępne po włączeniu aparatu CPAP i opisane w instrukcji obsługi, mają jeszcze tzw. menu medyczne dostępne dla lekarzy i osób ustawiających parametry pracy aparatu. W aparacie ustawiane jest ciśnienie zdiagnozowane i zalecone przez lekarza. Istotnym jest, aby ciśnienie powietrza lub zakres ciśnienia w przypadku aparatów automatycznych wynosił tyle, aby prawidłowo udrożnić drogi oddechowe.
Co to jest ulga na wydechu w aparacie do bezdechu sennego?
Funkcja ta występuje w większości aparatów CPAP do terapii bezdechu sennego, choć w różnych firmach występuje pod różnymi nazwami, np. w firmie RESMED – EPR, w firmie Philips Respironics – Flex, w firmie APEX – PVA. Zadanie ulgi polega na obniżaniu ciśnienia leczniczego przy wydechu. Możesz ustawić w aparacie ulgę na poziomie 1, 2 lub 3 mbar. Dla przykładu jeżeli aparat będzie podawał ciśnienie na poziomie np. 10 mbar i ulga będzie ustawiona na maksymalnym poziomie 3 mbar, to ciśnienie na wydechu aparat obniży do 7 mbar. Funkcja ta po prostu ułatwia wydychanie powietrza.
Czy oprócz dofinansowania z NFZ można jeszcze skorzystać z innych form dofinansowania zakupu aparatu CPAP do bezdechu sennego?
Tak. Jeżeli masz stwierdzoną grupę inwalidzką, możesz starać się o dofinansowanie z PFRON lub jeżeli masz niskie dochody, możesz wystąpić o dofinansowanie do MOPS. Dofinansowanie może wynieść do 150% od wartości przyznanego limitu przez NFZ czyli kwoty 2100,00 PLN. Chcąc uzyskać dofinansowanie należy w sklepie, w którym zamierzasz dokonać zakupu urządzenia CPAP, wybrać aparat oraz maskę i poprosić o wystawienie faktury proforma. Fakturę proforma należy wraz z potwierdzeniem posiadania grupy inwalidzkiej, lub zaświadczeniem o niskich dochodach oraz wnioskiem o dofinansowanie złożyć w najbliższej siedzibie PFRON lub MOPS do rozpatrzenia. Po przyznaniu środków są one przelewane na konto sklepu, który wystawił fakturę proforma.
Jak tylko włączę aparat CPAP to aparat mnie „przydusza”! Co zrobić?
Bardzo często w aparacie ustawia się ciśnienie początkowe i minimalne na najniższym poziomie 4 mbar. Ma to na celu umożliwienie Ci przyzwyczajenia się do coraz mocniej podawanego powietrza. Dla większości osób to bardzo komfortowe rozwiązanie, gdy aparat nie podaje od razu mocnego strumienia powietrza tylko zaczyna nadmuch od lekkiego. Zdarzają się jednak osoby, dla których ustawione ciśnienie jest zbyt małe i mają wrażenie, że aparat je "przydusza". Jeżeli Ty również znajdziesz się w takiej sytuacji, to zwykle wystarczy podnieść ciśnienie o 2 mbar, np. z 4 mbar do 6 mbar, aby problem znikł. Przy zmianie ciśnienia trzeba jednak pamiętać, że ciśnienie początkowe może być równe lub mniejsze niż minimalne, dlatego najpierw należy odpowiednio zmienić ciśnienie minimalne, a następnie początkowe.
Dlaczego aparat CPAP w nocy nagle zaczyna mocno podawać powietrze?
Czasami użytkownicy skarżą się, że auto CPAP nagle zaczął mocno dmuchać w nocy powodując ich wybudzenie. Aparat automatyczny dostosowuje ilość podawanego powietrza w zależności od tego, jakie napotka opory w drogach oddechowych. Musi podać tyle powietrza, aby je prawidłowo udrożnić. Jeżeli przed snem prawidłowo dopasujesz maskę do twarzy i nagle w nocy aparat zaczynie nadmiernie dmuchać, to najczęściej jest to spowodowane przesunięciem się maski na twarzy. W szczególności dochodzi do takich sytuacji u osób korzystających z masek twarzowych i często zmieniających pozycję podczas snu. Wystarczy, że zbyt mocno przekręcisz się na bok, aby maska zetknęła się z powierzchnią poduszki i przesunęła się. Przesunięcie maski CPAP powoduje nieszczelność, przez którą zaczyna wypływać powietrze. Aparat chcąc skompensować przeciek zaczyna podawać więcej powietrza, a to z kolei prowadzi do jeszcze większego wypływu powietrza spod maski, a w konsekwencji jeszcze większy napływ powietrza z aparatu.
Rozwiązanie problemu jest dość proste - po wybudzeniu po prostu popraw maskę i aparat ponownie zacznie prawidłowo pracować.
Jeżeli jednak śpisz na boku lub często kręcisz się podczas snu, świetnym rozwiązaniem może okazać się specjalna poduszka CPAP przeznaczona do terapii bezdechu sennego z serii MORFEUSZ. Poduszka posiada specjalny kształt z kołnierzem podtrzymującym głowę i zapobiegający zsuwaniu się maski CPAP.
W naszym sklepie medycznym mamy bogatą ofertę aparatów CPAP oraz masek CPAP
Na tą chwilę to już ostatnia część z serii pytań i odpowiedzi dotyczących aparatów CPAP. Mamy nadzieję, że w tej serii odpowiedzieliśmy na większość nurtujących Cię pytań. Jeżeli masz pytania, na które nie znalazłeś odpowiedzi - napisz do nas. Kto wie, może powstanie następna część? ;)
Koniecznie zapoznaj się z naszą ofertą urządzeń CPAP i masek CPAP - na pewno znajdziesz coś dla siebie.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytanie? Sprawdź również inne wpisy z tej serii:
APARATY CPAP - NAJCZĘSTSZE PYTANIA CZ. 1
APARATY CPAP - NAJCZĘSTSZE PYTANIA CZ. 2
Pozdrawiamy,
zespół MAGMAR