Zerwanie ścięgna Achillesa to poważny uraz, który wymaga odpowiednio dobranego leczenia oraz intensywnej rehabilitacji. To największe i najsilniejsze ścięgno w ludzkim ciele często ulega uszkodzeniom podczas intensywnych aktywności fizycznych, takich jak bieganie, skoki czy szybkie zmiany kierunku. Prawidłowo przeprowadzone leczenie, czy to metodami zachowawczymi, czy chirurgicznymi, ma kluczowe znaczenie dla skuteczności całego procesu leczenia oraz szybkości powrotu do pełnej sprawności. W tym artykule przyjrzymy się najnowszym metodom leczenia zerwanego ścięgna Achillesa oraz skutecznym strategiom rehabilitacyjnym, które pomagają pacjentom nie tylko wrócić do zdrowia, ale także zapobiegać kolejnym urazom.
Jak zbudowane jest ścięgno Achillesa ?
Ścięgno Achillesa, będące kluczowym elementem w anatomii kończyny dolnej, pełni niezastąpioną rolę w umożliwianiu ruchów stawu skokowego oraz wspiera aktywność mięśni łydki, w tym mięśnia brzuchatego łydki i mięśnia trójgłowego łydki. Ta silna i elastyczna struktura składa się z gęsto upakowanych włókien kolagenowych, zapewniających wytrzymałość na rozciąganie i ciągłość ruchów. W okolicy ścięgna oraz obrębie ścięgna można zauważyć gładką powierzchnię, która podczas aktywności fizycznej narażona jest na liczne przeciążenia.
Znaczenie ścięgna Achillesa jest nie do przecenienia, zwłaszcza przy intensywnej aktywności sportowej czy gwałtownych zmianami kierunku ruchu, co często prowadzi do uszkodzeń ścięgna. Diagnostyka takich urazów często wymaga zastosowania rezonansu magnetycznego lub USG, aby ocenić ciągłość ścięgna. W przypadku rozległych uszkodzeń, konieczne może być leczenie operacyjne, które obejmuje rekonstrukcję ścięgna za pomocą szwów. Leczenie zachowawcze, jak fizjoterapia, ma na celu przede wszystkim przywrócić pełną funkcję ścięgna, co jest kluczowe dla powrotu do pełnej sprawności pacjenta.
Zrozumienie budowy i funkcji ścięgna Achillesa jest istotne nie tylko dla fizjoterapeutów, ale również dla osób aktywnych, aby unikać przewlekłych problemów i zwiększyć świadomość o czynnikach ryzyka związanych z urazami tego ścięgna.
Po czym poznać że ścięgno Achillesa jest zerwane ?
Rozpoznanie zerwania ścięgna Achillesa często wiąże się z wystąpieniem charakterystycznych objawów klinicznych, które powinny szybko skłonić do wizyty u specjalisty. Oto kluczowe objawy towarzyszące zerwaniu ścięgna Achillesa:
-
Nagły, ostry ból w tylnej części nogi, często opisywany jako uczucie, jakby ktoś uderzył w piętę lub jakby doszło do uderzenia piłką.
-
Słyszalny dźwięk trzasku lub pęknięcia w momencie urazu ścięgna Achillesa.
-
Trudności w stawianiu pięty lub pełnym obciążeniu nogi, a także niemożność wykonywania ruchów takich jak wspinanie się na palce.
-
Widoczne obrzęknięcie lub obrzęk w obrębie ścięgna Achillesa, zwłaszcza kilka centymetrów powyżej guza piętowego.
-
W przypadku całkowitego zerwania ścięgna, możliwe jest wyczuwalne wgłębienie lub przerwa, gdzie między sobą znajdują się końce ścięgna.
-
Ból, który nasila się przy próbie ruchu stopy w górę lub podczas chodzenia.
W celu potwierdzenia diagnozy, zalecane jest przeprowadzenie badania USG ścięgna Achillesa lub rezonansu magnetycznego, które precyzyjnie ocenią zakres uszkodzenia ścięgna. Leczenie operacyjne ścięgna Achillesa może być konieczne w przypadku poważnych uszkodzeń, a rehabilitacja ścięgna Achillesa jest kluczowa dla efektywnego powrotu do aktywności. Czasem stosuje się także leczenie zachowawcze, w tym unieruchomienia, które są odpowiednie dla mniej poważnych zerwań. W każdym przypadku, szybka interwencja medyczna zwiększa szanse na pełne gojenie się ścięgna.
Leczenie zerwanego ścięgna
Zerwanie ścięgna Achillesa wymaga natychmiastowej interwencji medycznej oraz indywidualnie dopasowanego planu leczenia. Zależnie od stopnia uszkodzenia ścięgna, specjalista może zdecydować o stosowaniu metod zachowawczych lub chirurgicznych. W przypadku leczenia zachowawczego kluczowymi elementami są:
-
Unieruchomienie kończyny: Stosowanie ortezy lub gipsu na okres kilku tygodni, aby umożliwić ścięgno piętowe regenerację bez dodatkowego obciążenia.
-
Leki przeciwbólowe oraz leczenie biologiczne: Wykorzystanie środków przeciwzapalnych oraz zaawansowanych terapii takich jak iniekcje osocza bogatopłytkowego, które wspomagają proces gojenia przez stymulację naturalnych mechanizmów regeneracyjnych organizmu.
Jeżeli uszkodzenie jest zbyt poważne, konieczna może być operacja zerwanego ścięgna Achillesa. Techniki chirurgiczne mogą obejmować szycie Achillesa lub rekonstrukcję, a po zabiegu niezbędna jest intensywna rehabilitacja. Pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty pacjent wykonuje ćwiczenia, które pomagają:
-
Odzyskać pełną ruchomość w stawie,
-
Wzmocnić mięśnie, co jest kluczowe dla zapobiegania powtórnego zerwania ścięgna,
-
Poprawić propriocepcję, czyli zdolność do percepcji pozycji ciała w przestrzeni, co jest istotne dla bezpieczeństwa i unikania kolejnych urazów.
Ostateczny wybór metody leczenia zależy od wielu czynników, w tym od wieku pacjenta, jego ogólnego stanu zdrowia oraz poziomu aktywności fizycznej przed urazem. W każdym przypadku kluczowe jest, aby udać się do lekarza natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów zerwania ścięgna Achillesa, aby zwiększyć szanse na skuteczne i szybkie leczenie.
Rehabilitacja po zerwaniu ścięgna achillesa - pomoce medyczne
Rehabilitacja po zerwaniu ścięgna Achillesa jest kluczowym etapem, który decyduje o powrocie do pełnej sprawności. Istnieje szereg pomocy medycznych, które wspierają ten proces:
-
Ortezy i stabilizatory – niezbędne w pierwszej fazie leczenia, mają za zadanie ograniczyć ruchomość stawu i zapewnić odpowiednie warunki do gojenia ścięgna. Specjalistyczne ortezy pozwalają na stopniowe zwiększanie zakresu ruchu w miarę postępów w rehabilitacji.
-
Kule łokciowe lub chodziki – używane są w okresie, gdy pacjent nie może obciążać nogi; pomagają w poruszaniu się bez ryzyka ponownego zerwania ścięgna.
-
Taśmy i bandażowanie – stosowanie dynamicznych taśm kinesiotapingowych może wspomóc redukcję obrzęku oraz poprawić krążenie w okolicy uszkodzonego ścięgna, co przyspiesza procesy regeneracyjne.
-
Poduszki ortopedyczne i podnóżki – używane do stabilizacji pozycji podczas siedzenia czy leżenia, zapewniają właściwe ułożenie nogi, co jest ważne zwłaszcza po operacji zerwanego ścięgna Achillesa.
-
Sprzęt do ćwiczeń rehabilitacyjnych – w tym piłki gimnastyczne, taśmy oporowe oraz urządzenia do ćwiczeń wzmacniających i rozciągających, które są kluczowe w późniejszych etapach rehabilitacji, pomagają w odzyskaniu pełnej mobilności i siły mięśniowej.
-
Urządzenia do terapii fizykalnej – takie jak ultradźwięki czy elektrostymulacja, mogą być stosowane w celu zmniejszenia bólu oraz stymulacji tkanki ścięgnistej do szybszej regeneracji.
Każdy zestaw narzędzi rehabilitacyjnych powinien być dopasowany indywidualnie przez specjalistę, zależnie od stopnia uszkodzenia ścięgna oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Ważne jest, by wszystkie działania rehabilitacyjne były przeprowadzane pod kontrolą doświadczonego fizjoterapeuty, co zapewni bezpieczeństwo i skuteczność terapii.
Zobacz również -Żylaki na nogach - przyczyny i sposoby leczenia żylaków na nogach